ที่มานาฎศิลป์ไทย

การแสดงละครฟ้อนรำระบำเต้น เป็นศิลปะที่มนุษย์ประดิษฐ์ขึ้นมาตั้งแต่มนุษย์เริ่มอยู่ร่วมกันเป็นชุมชน มีวิวัฒนาการและการพัฒนาการเป็นลำดับอย่างต่อเนื่องที่ไปสู่การละเล่นร้องรำทำเพลงแล้วมาเป็นการแสดงที่เล่นเป็นเรื่องเป็นราว ที่มาของการแสดงเหล่านี้ได้มีผู้สันนิษฐานถึงมูลเหตุของที่มาไว้หลายประการ ซึ่งอาจประมวลได้ดังนี้

  

        ๑. เกิดจากการเลียนแบบธรรมชาติ

          โดยเฉพาะการเคลื่อนไหวอิริยาบถตามธรรมชาติของมนุษย์  เช่น  แขน ขา หน้าตา  หรือการแสดงความรู้สึก อารมณ์ต่างๆ ของมนุษย์ที่แสดงออกมาในกิริยาอาการต่างๆ  เช่น  ความโกรธ ความรัก โศกเศร้า  เสียใจ  มนุษย์ได้ใช้ลักษณะท่าทางต่างๆ เหล่านี้ในการสื่อความหมาย  และนำมาดัดแปลงให้นุ่มนวลน่าดู ชัดเจนไปกว่าธรรมชาติ จนเกิดเป็นศิลปะการฟ้อนรำขึ้นและใช้เป็นการแสดง  โดยมีวิวัฒนาการมาเป็นลำดับ  จนกระทั่งเกิดเป็นท่าทางการร่ายรำที่งดงามที่เป็นพื้นฐานของการฟ้อนรำ

        ๒.เกิดจากการมนุษย์คิดประดิษฐ์หาเครื่องบันเทิงใจ

 เมื่อหยุดพักจากภารกิจประจำวันเพื่อเป็นการผ่อนคลายความเหน็ดเหนื่อย โดยเริ่มจากการเล่าเรื่องต่างๆ สู่กันฟัง เช่น นิทาน นิยาย ต่อมาได้มีวิวัฒนาการโดยนำเอาดนตรีมาประกอบการเล่าเรื่องเหล่านั้น  ภายหลังมีการประดิษฐ์ท่าทางต่างๆ และมีการพัฒนารูปแบบไปเป็นการร่ายรำจนถึงขั้นการแสดงเป็นเรื่องราว

        ๓.เกิดจากการละเล่นเลียนแบบของมนุษย์ 

ที่มักหาความสนุกสนานและความเพลิดเพลินจากการเลียนแบบแม้เรื่องราวของตนเอง เช่น เลียนแบบท่าทางของพ่อ แม่ ครู ผู้ใหญ่ หรือเลียนแบบธรรมชาติสิ่งแวดล้อมต่างๆ เช่น  การเล่นงูกินหาง     การเล่นขายของ ความสนุกของการเล่นเลียนแบบอยู่ที่การได้เล่นเป็นคนอื่น   ซึ่งถือเป็นการเรียนรู้ในเรื่องของการแสดงขั้นต้นของมนุษย์   ที่นำไปสู่  การสร้างสรรค์การแสดงนาฏศิลป์

        ๔.เกิดจากการเซ่นบวงสรวงบูชาเทพเจ้า  

     ในสมัยก่อนมนุษย์มีความเชื่อในเรื่องเทพเจ้า พระผู้เป็นเจ้า    สิ่งศักดิ์สิทธิ์  และจะเคารพบูชาในสิ่งที่ตนนับถือ  เมื่อมนุษย์เกิดความหวั่นกลัวจะมีการเคารพสักการะบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์เริ่มจากการอธิษฐานบวงสรวงบูชาด้วยอาหาร  ต่อมามีการบวงสรวงบูชาด้วยการร่ายรำ มีการเล่นเครื่องดนตรีดีดสีตีเป่า  และมีการร้องประกอบ  เพื่อให้เทพเจ้าพอใจ มีความกรุณาผ่อนผันหนักเป็นเบา  หรือประทานให้ประสบความสำเร็จในสิ่งที่ปรารถนา